CẢI TIẾN HỆ THỐNG QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG PHÒNG THÍ NGHIỆM VILAS 143 ĐÁP ỨNG YÊU CẦU TIÊU CHUẨN ISO/IEC 17025:2017.
Lê Thị Như Thủy*
Trung tâm Phân tích-Viện Khoa học và Công nghệ Mỏ Luyện Kim
*Tác giả liên hệ: nhuthuy181@gmail.com
Trung tâm Phân tích-Viện Khoa học và Công nghệ Mỏ Luyện Kim
*Tác giả liên hệ: nhuthuy181@gmail.com
1. Mở đầu
Hiện nay, khoa học công nghệ không ngừng phát triển, cùng với nền kinh tế Việt Nam luôn tăng trưởng mạnh mẽ, theo xu thế hội nhập kinh tế khu vực và thế giới dẫn đến quá trình trao đổi thương mại trong và ngoài nước trở nên nhộn nhịp với đa dạng các sản phẩm hàng hóa. Trong bối cảnh đó, ý thức được vai trò quan trọng của phòng thí nghiệm trong đánh giá chất lượng sản phẩm, phục vụ cho công tác sản xuất, kinh doanh thời hội nhập, các tổ chức, các bộ ngành đã thường xuyên tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị máy móc và luôn duy trì áp dụng hệ thống quản lý chất lượng cho phòng thí nghiệm đảm bảo cung cấp kết quả thử nghiệm chính xác và tin cậy.
Áp dụng hệ thống quản lý chất lượng đáp ứng được yêu cầu của tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017 là mong muốn hiện nay của tất cả các phòng thí nghiệm ở Việt Nam và trên thế giới dù hoạt động trong bất kỳ lĩnh vực nào, đó chính là giải pháp nâng cao nâng suất, hiệu quả công việc cũng như chứng minh được năng lực của phòng thí nghiệm trong môi trường cạnh tranh như hiện nay. Nắm bắt được xu thế cũng như tình hình hiện nay, Trung tâm phân tích- Vilas 143, Viện Khoa học và Công nghệ Mỏ luyện kim luôn cố gắng nỗ lực nâng cao vị trế cũng như uy tín của Trung tâm, là nơi tin cậy cung cấp kết quả thử nghiệm chính xác nhằm đánh giá chất lượng sản phẩm của các doanh nghiệp trong và ngoài nước, phục vụ công tác quản lý cơ quan nhà nước trong xuất nhập khẩu hàng hóa ngành khoáng sản. Để đạt được mục tiêu đó, ngoài việc đảm bảo nâng cao nguồn nhân lực, thiết bị máy móc hiện đại, một yêu cầu cấp thiết đặt ra đối với Trung tâm là cần phải cải tiến hệ thống quản lý đáp ứng yêu cầu của ISO/IEC 17025:2017, tối ưu hóa toàn bộ quá trình thực hiện thử nghiệm nâng cao năng suất cũng như hiệu quả công việc, giảm thiểu sai sót và đảm bảo giá trị sử dụng của kết quả thử nghiệm.
2. Cải tiến hệ thống quản lý chất lượng của Trung tâm phân tích-Vilas 143
2.1. Vai trò và ý nghĩa của ISO 17025:2017
Công nhận ISO 17025:2017 đối với phòng thí nghiệm hiện nay không còn là vấn đề của mỗi quốc gia mà nó đã trở thành vấn đề mang tính khu vực và toàn cầu, nhất là trong giao lưu thương mại hiện nay với xu thế phát triển theo hướng toàn cầu hóa và khu vực hóa, cơ sở giao lưu thương mại hầu hết đều dựa vào chứng thư kết quả thử nghiệm. Tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017 được coi là chuẩn quốc tế để chứng nhận năng lực của các phòng thí nghiệm và hiệu chuẩn. Tiêu chuẩn này được xây dựng nhằm thúc đẩy sự tin cậy trong hoạt động của các phòng thí nghiệm, bao gồm các yêu cầu đối với phòng thí nghiệm, giúp phòng thí nghiệm chứng tỏ mình hoạt động có năng lực và có khả năng cung cấp các kết quả có giá trị sử dụng. Việc sử dụng tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017 sẽ tạo thuận lợi cho sự hợp tác giữa các phòng thí nghiệm và các cơ quan khác, hỗ trợ trao đổi thông tin, kinh nghiệm và hài hòa các tiêu chuẩn và thủ tục. Việc chấp nhận kết quả giữa các nước cũng sẽ thuận lợi trong việc thúc đẩy thương mại, phát triển nâng cao năng lực sản xuất, chất lượng sản phẩm và là công cụ trong việc bảo vệ khách hàng.
Các phòng thí nghiệm cần chứng tỏ năng lực của mình thông qua việc những phòng này có một hệ thống quản lý chất lượng đáp ứng tuân thủ toàn bộ các yêu cầu của ISO 17025:2017 giúp kiểm soát toàn bộ các quá trình hoạt động và những quá trình này có đủ năng lực kỹ thuật và có thể đưa ra những kết quả chính xác về mặt kỹ thuật. Từ đó tạo được sự tin cậy cho các doanh nghiệp, cơ quan quản lý, giới chức thương mại sử dụng kết quả thử nghiệm khi cần thử nghiệm các sản phẩm mới hay các sản phẩm trong nước hoặc nhập khẩu đảm bảo phù hợp trước khi đưa ra thị trường hoặc để đảm bảo về chất lượng và độ tin cậy liên quan đến những nguy cơ về môi trường, sức khoẻ hoặc an toàn.
Đối với các tổ chức, doanh nghiệp có sở hữu phòng thí nghiệm được chứng nhận ISO 17025:2017 luôn có những lợi ích to lớn. Nhất là trong bối cảnh các lĩnh vực thử nghiệm, hiệu chuẩn cần đạt yêu cầu của quốc tế “Một chứng nhận, chứng thư được chấp nhận trên toàn cầu”. Đây cũng là ý nghĩa thể hiện vai trò của hoạt động công nhận trong việc giảm thiểu các hàng rào kĩ thuật trong thương mại; tránh việc thử nghiệm/chứng nhận lặp lại, tiết kiệm thời gian và chi phí; xác lập uy tín của các phòng thử nghiệm /hiệu chuẩn đối với các khách hàng của doanh nghiệp (bao gồm cả khách hàng trực tiếp và gián tiếp).
2.2. Một số tồn tại trong quá trình áp dụng TCVN ISO/IEC 17025:2017 tại Trung tâm phân tích-vilas 143
Trung tâm phân tích-Vilas 143 bắt đầu áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO/IEC 17025:2017 từ năm 2019 và trong quá trình duy trì, áp dụng, hoàn thiện hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 phiên bản mới vẫn còn một số tồn tại cần được cải tiến như sau:
Chính sách chất lượng và mục tiêu chất lượng: Hiện nay, thị trường có nhiều biến đổi, cũng như yêu cầu của khách hàng ngày cao, điều này đòi hỏi Trung tâm phải luôn cải tiến để đưa ra các định hướng hoạt động đúng đắn, phù hợp với thời đại từ đó có thể hoạch định được các mục tiêu chất lượng có hiệu quả, kịp thời.
Quản lý rủi ro: Quản lý rủi ro là một yêu cầu mới trong tiêu chuẩn ISO 17025 phiên bản 2017. Theo tiêu chuẩn này, các phòng thí nghiệm phải tiến hành xem xét và đánh giá rủi ro đối với hoạt động thử nghiệm. Trước đây, theo yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 17025 phiên bản 2005, Trung tâm phân tích chỉ dừng lại ở việc đưa ra các hành động phòng ngừa, quá trình này thực hiện mang tính cục bộ, chưa tổng quát hết những rủi ro tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến hoạt động thử nghiệm.
Quy trình đào tạo: Quy trình đào tạo của Trung tâm chưa phát huy được hiệu quả trong việc xác định các nhu cầu đào tạo, từ đó dẫn đến việc hoạch định một chương trình đạo tạo chưa phù hợp đối với từng đối tượng.
Quy trình đảm bảo giá trị sử dụng của kết quả thử nghiệm: Đảm bảo giá trị sử dụng của kết quả thử nghiệm là một yêu cầu quan trọng trong quá trình phân tích. Phiên bản ISO 17025:2017 đưa ra các yêu cầu cụ thể hơn và chú trọng đến việc áp dụng các biện pháp đánh giá kiểm soát dữ liệu. Vì vậy Trung tâm phân tích cần phải tiến hành cải tiến xây dựng và áp dụng các biểu đồ kiểm soát trong đánh giá kết quả thử nghiệm.
Hệ thống tài liệu: Quá trình chuyển đổi từ hệ thống quản lý theo TCVN ISO 17025 phiên bản 2005 sang phiên bản 2007 sẽ kéo theo hệ thống tài liệu của hệ thống quản lý của Trung tâm có nhiều thay đổi. Nội dung của các quy trình chưa được tinh gọn, logic các hoạt động. Mã tài liệu chưa thống nhất dễ gây nhầm lẫn trong quá trình sử dụng.
Từ quá trình rà soát, đánh giá tổng quan thực trạng về hệ thống quản lý cũng như thông qua các cuộc đánh giá nội bộ, xem xét lãnh đạo, viêc áp dụng các chính sách, mục tiêu tổng thể, các hành động khắc phục, đánh giá rủi ro, đề xuất của cán bộ viên chức và các điều kiện thực tế, Trung tâm phân tích đã tiến hành đề xuất và thực hiện một số cải tiến nhằm duy trì và nâng cao hiệu lực của hệ thống quản lý trong hoạt động của Trung tâm.
2.3 Một số giải pháp cải tiến hệ thống quản lý chất lượng của Trung tâm phân tích Vilas 143 đáp ứng yêu cầu ISO/IEC 17025:2017
2.3.1 Xây dựng chính sách chất lượng và mục tiêu chất lượng
Trước tiên, để hoàn thiện và cải tiến một hệ thống quản lý chất lượng, các phòng thí nghiệm cần phải xây dựng một chính sách chất lượng đúng đắn và mục tiêu chất lượng phù hợp. Chính sách chất lượng là định hướng chung của phòng thí nghiệm về chất lượng và cần phải nhất quán với chính sách chung của tổ chức, cung cấp cơ sở để đề ra mục tiêu chất lượng. Mục tiêu chất lượng là kết quả phải đạt được về chất lượng thông qua các kế hoạch thực hiện cụ thể và chi tiết. Để đạt được chính sách chất lượng thì cần phải xây dựng mục tiêu chất lượng phải tương ứng, phù hợp, không thiếu sót.
Các mục tiêu khi xây dựng phải thỏa mãn các yêu cầu: nội dung mục tiêu chất lượng phải cụ thể, có xác định thời gian hoàn thành rõ ràng, phải đo lường được và phù hợp với thực tế. Tương ứng với mỗi mục tiêu, cần phải lập kế hoạch thực hiện bao gồm các nội dung: nhiệm vụ cụ thể là gì, thời gian bao lâu, khi nào bắt đầu, khi nào kết thúc, do ai thực hiện, thực hiện như thế nào, thời điểm báo cáo. Tiến độ thực hiện mục tiêu phải được theo dõi, xem xét hàng tháng, nhằm có giải pháp kịp thời khi tiến độ thực hiện không như mong muốn, kết quả thực hiện có chiều hướng không đạt, có những tác động bên ngoài có thể làm ảnh hưởng đến việc đạt mục tiêu. Khi thực hiện những giải pháp này, sẽ đảm bảo được mục tiêu chất lượng đề ra nhất quán với chính sách chất lượng, hạn chế thiếu sót.
Hiểu được tầm quan trọng của chính sách chất lượng và mục tiêu chất lượng, Trung tâm phân tích-Viện Khoa học và Công nghệ Mỏ Luyện kim luôn định kỳ xem xét đánh giá sự phù hợp của chính sách chất lượng và mục tiêu chất lượng thông qua cuộc họp xem xét của lãnh đạo hàng năm từ đó đưa ra những cải tiến về hệ thống quản lý chất lượng. Sự phù hợp được đánh giá dựa trên các yếu tố như:
Sự biến đổi của thị trường: Trong những năm gần đây, việc khai thác khoáng sản ở Việt Nam ngày càng thắt chặt hơn điều này dẫn đến việc phân tích các nền mẫu quặng khai khoáng truyền thống ngày càng giảm sút. Tuy nhiên, hiện nay nền kinh tế Việt Nam đã có những bước phát triển tích cực, sự dịch chuyển đầu tư từ các nước phát triển sang thị trường Việt Nam ngày càng lớn dẫn đến quá trình giao thương trao đổi hàng hóa trở nên nhộn nhịp với nhiều mặt hàng mới như: hợp kim, ferro, tinh quặng… và phân tích đánh chất lượng các sản phẩm trên là một khâu quan trọng trong một cuộc trao đổi thương mại. Nắm bắt được tình hình của thị trường, lãnh đạo Viện, lãnh đạo Trung tâm phân tích luôn quan tâm tạo điều kiện và đưa ra những định hướng chiến lược trong chính sách chất lượng để đưa Trung tâm phân tích ngày càng phát triển.
Yêu cầu của khách hàng: Yêu cầu của khách hàng luôn có sự thay đổi, phụ thuộc vào sự phát triển kinh tế, khoa học công nghệ, nhu cầu sử dụng…Thõa mãn yêu cầu của khách hàng luôn là mục tiêu chất lượng hàng đầu của Trung tâm. Kết quả thử nghiệm chính xác, thời gian trả kết quả nhanh, phí phân tích phù hợp, giải quyết khiếu nại phàn nàn nhanh chóng luôn là những vấn đề cấp thiết mà khách hàng đặt ra. Từ những yêu cầu chính đáng từ khách hàng, Trung tâm phân tích sẽ đưa ra những mục tiêu chất lượng thích hợp từ đó xây dựng những kế hoạch làm việc cụ thể để nhằm hiện thực hóa các mục tiêu thõa mãn yêu cầu ngày càng cao của khách hàng.
Nguồn lực của tổ chức: Nguồn lực của Trung tâm phân tích luôn được chú trọng và xem xét đánh giá trước khi đưa ra mục tiêu chất lượng. Nguồn nhân sự, thiết bị, điều kiện tiện nghi môi trường…ở mỗi năm sẽ có những thay đổi nhất định, từ những thay đổi này Trung tâm phân tích sẽ đưa ra những mục tiêu chất lượng phù hợp sao cho Trung tâm phân tích sẽ đạt được những mục tiêu dự kiến đặt ra.
Chính sách chất lượng và mục tiêu chất lượng luôn được truyền đạt và thông hiểu đến toàn bộ cán bộ viên chức của toàn Trung tâm phân tích.
2.3.2 Xác định rủi ro và đưa ra biện pháp phòng ngừa rủi ro
Xác định rủi ro và đưa ra biện pháp phòng ngừa rủi ro là một trong những yêu cầu mới và bắt buộc phải được áp dụng tại các phòng thí nghiệm theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017. Rủi ro đối với phòng thí nghiệm được hiểu là những ảnh hưởng tiêu cực có thể xảy ra đối với giá trị sử dụng của kết quả thử nghiệm.Từ những rủi ro được nhận định đưa ra những phương pháp xử lý phù hợp đó chính là quá trình cải tiến hệ thống quản lý. Việc xem xét các rủi ro và cơ hội liên quan đến các hoạt động thí nghiệm nhằm: đảm bảo rằng hệ thống quản lý đạt kết quả đã dự kiến; tăng cường cơ hội để đạt được các mục đích và mục tiêu của phòng thí nghiệm; ngăn ngừa hoặc làm giảm các tác động không mong muốn và những sai lỗi tiềm ẩn trong các hoạt động thí nghiệm. Phòng thí nghiệm phải hoạch định các hành động để giải quyết rủi ro và cơ hội; tích hợp và thực hiện các hành động vào hệ thống quản lý; đánh giá hiệu lực của những hành động này.
Theo hệ thống quản lý được áp dụng trước đây, Trung tâm chỉ mới dừng lại ở mức đề xuất các biện pháp phòng ngừa các hành động không phù hợp có thể xảy ra, hiện nay để đáp ứng và hoàn thiện hệ thống quản lý theo ISO/IEC 17025:2017, Trung tâm phân tích- Vilas 143 đã tiến hành cải tiến nhận diện rủi ro của toàn bộ quá trình thực hiện tại trung tâm bao gồm: Hoạt động nhận mẫu, hoạt động thử nghiệm, báo cáo kết quả, giải quyết khiếu nại. Quá trình này được thực hiện một cách hệ thống và được đánh giá nhận diện rủi ro theo tiến trình công việc từ đó tránh được các sai sót có thể xảy ra, điều này tạo cơ sở cho việc nâng cao hiệu lực của hệ thống quản lý. Phương pháp đánh giá rủi ro dựa vào mức độ ảnh hưởng và khả năng xảy ra, bao gồm các bước thực hiện:
Xác định rủi ro: Nhận diện rủi ro; Đánh giá rủi ro: phân tích và định mức rủi ro (tần suất xảy ra và mức độ nghiêm trọng); Đưa ra phương án xử lý.
Theo dõi xem xét và đánh giá hiệu quả của các phương án xử lý: Các rủi ro được xem xét cập nhập khi có phát sinh hoặc được xem xét và báo cáo kết quả thực hiện vào các kỳ họp, đánh giá nội bộ hoặc trong xem xét lãnh đạo định kỳ. Việc xem xét gồm các cách thức giảm thiểu rủi ro, xác định rủi ro còn lại.
2.3.2 Cải tiến quy trình đào tạo nhân sự
Nhân sự chính là nguồn lực quan trọng trong hệ thống quản lý chất lượng của một tổ chức nói chung hay phòng thí nghiệm nói riêng. Ngoài việc xác định ngay từ đầu năng lực của từng nhân sự đối với từng vị trí, các phòng thí nghiệm phải luôn đào tạo nội bộ hay đào tạo bên ngoài thường xuyên cho nhân sự nhằm nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ cán bộ viên chức để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của khách hàng cũng như cùng với sự phát triển không ngừng của khoa học công nghệ. Việc ứng dụng các thiết bị hiện đại, phương pháp phân tích mới vào trong phân tích thử nghiệm là tất yếu vì vậy đối với mỗi nhân sự phòng thí nghiệm phải luôn cập nhập đổi mới đều này dẫn đến cần phải cải tiến quy trình đào tạo phù hợp.
Xác định được tầm quan trọng của đào tạo trong quản lý nhân sự, Trung tâm luôn tiến hành tổ chức các cuộc đào tạo nội bộ và cử cán bộ viên chức tham gia các cuộc đào tạo bên ngoài. Tuy nhiên, để phát huy tối đa hiệu quả của quá trình đào tạo nhằm đạt được mục tiêu chung là nâng cao và phát triển nguồn nhân lực, Trung tâm đã tiến hành đề xuất cải tiến quy trình đào tạo nhân sự. Quy trình đào tạo được xây dựng một cách hoàn chỉnh hơn, xác định rõ ràng từng công đoạn, từ đó đưa ra định hướng cụ thể giúp cho quá trình đào tạo đạt kết quả tốt nhất.
Quy trình đào tạo hoàn thiện trải qua 4 bước:
Bước 1: Xác định rõ nhu cầu đào tạo theo từng giai đoạn
Bước đầu tiên và quan trọng của một chu trình đào tạo nhân sự là xác định được nhu cầu đào tạo tại từng thời điểm. Câu hỏi được đặt ra là: “Tại sao cần đào tạo? Nhu cầu đào tạo trong giai đoạn này là gì? ” Xác định các nhu cầu đào tạo xuất phát từ những thay đổi trong hệ thống quản lý, từ các hoạt động thu thập thông tin về vấn đề nhân sự, những vấn đề nhân sự gặp phải trong công việc chuyên môn, những yêu cầu thực tế nhân sự cần đáp ứng…Hoặc thông qua các phương pháp đo lường được như phỏng vấn, khảo sát, quan sát,… các nhà quản lý có thể theo dõi sát sao năng lực làm việc của từng người để lên lộ trình đào tạo phù hợp.
Bước 2: Lập kế hoạch đào tạo nội bộ
Kế hoạch đào tạo được xây dựng bao gồm đầy đủ các thông tin: hình thức đào tạo, phương pháp đào tạo (nội bộ hay bên ngoài); giảng viên đào tạo, đối tương đào tạo, nội dung cụ thể, các hình thức đánh giá kết quả sau quá trình đào tạo, tài liệu hướng dẫn, chi phí đào tạo.
Bước 3: Tiến hành đào tạo
Khi đã có kế hoạch cụ thể, bước tiếp theo là tiến hành đào tạo. Ở bước này, quan trọng nhất là tạo động lực cho cán bộ viên chức đi đào tạo, giúp họ nhìn ra ích lợi của việc đào tạo và đầu tư thu hút sự hứng thú của nhân viên trong suốt các buổi đào tạo.
Việc tiến hành từng đầu việc đúng kế hoạch đảm bảo chất lượng quy trình và kết quả đầu ra sẽ giúp cho nội dung đào tạo được đảm bảo.
Một số phương pháp đào tạo có thể áp dụng trong bước này là:
Hiện nay, khoa học công nghệ không ngừng phát triển, cùng với nền kinh tế Việt Nam luôn tăng trưởng mạnh mẽ, theo xu thế hội nhập kinh tế khu vực và thế giới dẫn đến quá trình trao đổi thương mại trong và ngoài nước trở nên nhộn nhịp với đa dạng các sản phẩm hàng hóa. Trong bối cảnh đó, ý thức được vai trò quan trọng của phòng thí nghiệm trong đánh giá chất lượng sản phẩm, phục vụ cho công tác sản xuất, kinh doanh thời hội nhập, các tổ chức, các bộ ngành đã thường xuyên tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị máy móc và luôn duy trì áp dụng hệ thống quản lý chất lượng cho phòng thí nghiệm đảm bảo cung cấp kết quả thử nghiệm chính xác và tin cậy.
Áp dụng hệ thống quản lý chất lượng đáp ứng được yêu cầu của tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017 là mong muốn hiện nay của tất cả các phòng thí nghiệm ở Việt Nam và trên thế giới dù hoạt động trong bất kỳ lĩnh vực nào, đó chính là giải pháp nâng cao nâng suất, hiệu quả công việc cũng như chứng minh được năng lực của phòng thí nghiệm trong môi trường cạnh tranh như hiện nay. Nắm bắt được xu thế cũng như tình hình hiện nay, Trung tâm phân tích- Vilas 143, Viện Khoa học và Công nghệ Mỏ luyện kim luôn cố gắng nỗ lực nâng cao vị trế cũng như uy tín của Trung tâm, là nơi tin cậy cung cấp kết quả thử nghiệm chính xác nhằm đánh giá chất lượng sản phẩm của các doanh nghiệp trong và ngoài nước, phục vụ công tác quản lý cơ quan nhà nước trong xuất nhập khẩu hàng hóa ngành khoáng sản. Để đạt được mục tiêu đó, ngoài việc đảm bảo nâng cao nguồn nhân lực, thiết bị máy móc hiện đại, một yêu cầu cấp thiết đặt ra đối với Trung tâm là cần phải cải tiến hệ thống quản lý đáp ứng yêu cầu của ISO/IEC 17025:2017, tối ưu hóa toàn bộ quá trình thực hiện thử nghiệm nâng cao năng suất cũng như hiệu quả công việc, giảm thiểu sai sót và đảm bảo giá trị sử dụng của kết quả thử nghiệm.
2. Cải tiến hệ thống quản lý chất lượng của Trung tâm phân tích-Vilas 143
2.1. Vai trò và ý nghĩa của ISO 17025:2017
Công nhận ISO 17025:2017 đối với phòng thí nghiệm hiện nay không còn là vấn đề của mỗi quốc gia mà nó đã trở thành vấn đề mang tính khu vực và toàn cầu, nhất là trong giao lưu thương mại hiện nay với xu thế phát triển theo hướng toàn cầu hóa và khu vực hóa, cơ sở giao lưu thương mại hầu hết đều dựa vào chứng thư kết quả thử nghiệm. Tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017 được coi là chuẩn quốc tế để chứng nhận năng lực của các phòng thí nghiệm và hiệu chuẩn. Tiêu chuẩn này được xây dựng nhằm thúc đẩy sự tin cậy trong hoạt động của các phòng thí nghiệm, bao gồm các yêu cầu đối với phòng thí nghiệm, giúp phòng thí nghiệm chứng tỏ mình hoạt động có năng lực và có khả năng cung cấp các kết quả có giá trị sử dụng. Việc sử dụng tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017 sẽ tạo thuận lợi cho sự hợp tác giữa các phòng thí nghiệm và các cơ quan khác, hỗ trợ trao đổi thông tin, kinh nghiệm và hài hòa các tiêu chuẩn và thủ tục. Việc chấp nhận kết quả giữa các nước cũng sẽ thuận lợi trong việc thúc đẩy thương mại, phát triển nâng cao năng lực sản xuất, chất lượng sản phẩm và là công cụ trong việc bảo vệ khách hàng.
Các phòng thí nghiệm cần chứng tỏ năng lực của mình thông qua việc những phòng này có một hệ thống quản lý chất lượng đáp ứng tuân thủ toàn bộ các yêu cầu của ISO 17025:2017 giúp kiểm soát toàn bộ các quá trình hoạt động và những quá trình này có đủ năng lực kỹ thuật và có thể đưa ra những kết quả chính xác về mặt kỹ thuật. Từ đó tạo được sự tin cậy cho các doanh nghiệp, cơ quan quản lý, giới chức thương mại sử dụng kết quả thử nghiệm khi cần thử nghiệm các sản phẩm mới hay các sản phẩm trong nước hoặc nhập khẩu đảm bảo phù hợp trước khi đưa ra thị trường hoặc để đảm bảo về chất lượng và độ tin cậy liên quan đến những nguy cơ về môi trường, sức khoẻ hoặc an toàn.
Đối với các tổ chức, doanh nghiệp có sở hữu phòng thí nghiệm được chứng nhận ISO 17025:2017 luôn có những lợi ích to lớn. Nhất là trong bối cảnh các lĩnh vực thử nghiệm, hiệu chuẩn cần đạt yêu cầu của quốc tế “Một chứng nhận, chứng thư được chấp nhận trên toàn cầu”. Đây cũng là ý nghĩa thể hiện vai trò của hoạt động công nhận trong việc giảm thiểu các hàng rào kĩ thuật trong thương mại; tránh việc thử nghiệm/chứng nhận lặp lại, tiết kiệm thời gian và chi phí; xác lập uy tín của các phòng thử nghiệm /hiệu chuẩn đối với các khách hàng của doanh nghiệp (bao gồm cả khách hàng trực tiếp và gián tiếp).
2.2. Một số tồn tại trong quá trình áp dụng TCVN ISO/IEC 17025:2017 tại Trung tâm phân tích-vilas 143
Trung tâm phân tích-Vilas 143 bắt đầu áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO/IEC 17025:2017 từ năm 2019 và trong quá trình duy trì, áp dụng, hoàn thiện hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 phiên bản mới vẫn còn một số tồn tại cần được cải tiến như sau:
Chính sách chất lượng và mục tiêu chất lượng: Hiện nay, thị trường có nhiều biến đổi, cũng như yêu cầu của khách hàng ngày cao, điều này đòi hỏi Trung tâm phải luôn cải tiến để đưa ra các định hướng hoạt động đúng đắn, phù hợp với thời đại từ đó có thể hoạch định được các mục tiêu chất lượng có hiệu quả, kịp thời.
Quản lý rủi ro: Quản lý rủi ro là một yêu cầu mới trong tiêu chuẩn ISO 17025 phiên bản 2017. Theo tiêu chuẩn này, các phòng thí nghiệm phải tiến hành xem xét và đánh giá rủi ro đối với hoạt động thử nghiệm. Trước đây, theo yêu cầu của tiêu chuẩn ISO 17025 phiên bản 2005, Trung tâm phân tích chỉ dừng lại ở việc đưa ra các hành động phòng ngừa, quá trình này thực hiện mang tính cục bộ, chưa tổng quát hết những rủi ro tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến hoạt động thử nghiệm.
Quy trình đào tạo: Quy trình đào tạo của Trung tâm chưa phát huy được hiệu quả trong việc xác định các nhu cầu đào tạo, từ đó dẫn đến việc hoạch định một chương trình đạo tạo chưa phù hợp đối với từng đối tượng.
Quy trình đảm bảo giá trị sử dụng của kết quả thử nghiệm: Đảm bảo giá trị sử dụng của kết quả thử nghiệm là một yêu cầu quan trọng trong quá trình phân tích. Phiên bản ISO 17025:2017 đưa ra các yêu cầu cụ thể hơn và chú trọng đến việc áp dụng các biện pháp đánh giá kiểm soát dữ liệu. Vì vậy Trung tâm phân tích cần phải tiến hành cải tiến xây dựng và áp dụng các biểu đồ kiểm soát trong đánh giá kết quả thử nghiệm.
Hệ thống tài liệu: Quá trình chuyển đổi từ hệ thống quản lý theo TCVN ISO 17025 phiên bản 2005 sang phiên bản 2007 sẽ kéo theo hệ thống tài liệu của hệ thống quản lý của Trung tâm có nhiều thay đổi. Nội dung của các quy trình chưa được tinh gọn, logic các hoạt động. Mã tài liệu chưa thống nhất dễ gây nhầm lẫn trong quá trình sử dụng.
Từ quá trình rà soát, đánh giá tổng quan thực trạng về hệ thống quản lý cũng như thông qua các cuộc đánh giá nội bộ, xem xét lãnh đạo, viêc áp dụng các chính sách, mục tiêu tổng thể, các hành động khắc phục, đánh giá rủi ro, đề xuất của cán bộ viên chức và các điều kiện thực tế, Trung tâm phân tích đã tiến hành đề xuất và thực hiện một số cải tiến nhằm duy trì và nâng cao hiệu lực của hệ thống quản lý trong hoạt động của Trung tâm.
2.3 Một số giải pháp cải tiến hệ thống quản lý chất lượng của Trung tâm phân tích Vilas 143 đáp ứng yêu cầu ISO/IEC 17025:2017
2.3.1 Xây dựng chính sách chất lượng và mục tiêu chất lượng
Trước tiên, để hoàn thiện và cải tiến một hệ thống quản lý chất lượng, các phòng thí nghiệm cần phải xây dựng một chính sách chất lượng đúng đắn và mục tiêu chất lượng phù hợp. Chính sách chất lượng là định hướng chung của phòng thí nghiệm về chất lượng và cần phải nhất quán với chính sách chung của tổ chức, cung cấp cơ sở để đề ra mục tiêu chất lượng. Mục tiêu chất lượng là kết quả phải đạt được về chất lượng thông qua các kế hoạch thực hiện cụ thể và chi tiết. Để đạt được chính sách chất lượng thì cần phải xây dựng mục tiêu chất lượng phải tương ứng, phù hợp, không thiếu sót.
Các mục tiêu khi xây dựng phải thỏa mãn các yêu cầu: nội dung mục tiêu chất lượng phải cụ thể, có xác định thời gian hoàn thành rõ ràng, phải đo lường được và phù hợp với thực tế. Tương ứng với mỗi mục tiêu, cần phải lập kế hoạch thực hiện bao gồm các nội dung: nhiệm vụ cụ thể là gì, thời gian bao lâu, khi nào bắt đầu, khi nào kết thúc, do ai thực hiện, thực hiện như thế nào, thời điểm báo cáo. Tiến độ thực hiện mục tiêu phải được theo dõi, xem xét hàng tháng, nhằm có giải pháp kịp thời khi tiến độ thực hiện không như mong muốn, kết quả thực hiện có chiều hướng không đạt, có những tác động bên ngoài có thể làm ảnh hưởng đến việc đạt mục tiêu. Khi thực hiện những giải pháp này, sẽ đảm bảo được mục tiêu chất lượng đề ra nhất quán với chính sách chất lượng, hạn chế thiếu sót.
Hiểu được tầm quan trọng của chính sách chất lượng và mục tiêu chất lượng, Trung tâm phân tích-Viện Khoa học và Công nghệ Mỏ Luyện kim luôn định kỳ xem xét đánh giá sự phù hợp của chính sách chất lượng và mục tiêu chất lượng thông qua cuộc họp xem xét của lãnh đạo hàng năm từ đó đưa ra những cải tiến về hệ thống quản lý chất lượng. Sự phù hợp được đánh giá dựa trên các yếu tố như:
Sự biến đổi của thị trường: Trong những năm gần đây, việc khai thác khoáng sản ở Việt Nam ngày càng thắt chặt hơn điều này dẫn đến việc phân tích các nền mẫu quặng khai khoáng truyền thống ngày càng giảm sút. Tuy nhiên, hiện nay nền kinh tế Việt Nam đã có những bước phát triển tích cực, sự dịch chuyển đầu tư từ các nước phát triển sang thị trường Việt Nam ngày càng lớn dẫn đến quá trình giao thương trao đổi hàng hóa trở nên nhộn nhịp với nhiều mặt hàng mới như: hợp kim, ferro, tinh quặng… và phân tích đánh chất lượng các sản phẩm trên là một khâu quan trọng trong một cuộc trao đổi thương mại. Nắm bắt được tình hình của thị trường, lãnh đạo Viện, lãnh đạo Trung tâm phân tích luôn quan tâm tạo điều kiện và đưa ra những định hướng chiến lược trong chính sách chất lượng để đưa Trung tâm phân tích ngày càng phát triển.
Yêu cầu của khách hàng: Yêu cầu của khách hàng luôn có sự thay đổi, phụ thuộc vào sự phát triển kinh tế, khoa học công nghệ, nhu cầu sử dụng…Thõa mãn yêu cầu của khách hàng luôn là mục tiêu chất lượng hàng đầu của Trung tâm. Kết quả thử nghiệm chính xác, thời gian trả kết quả nhanh, phí phân tích phù hợp, giải quyết khiếu nại phàn nàn nhanh chóng luôn là những vấn đề cấp thiết mà khách hàng đặt ra. Từ những yêu cầu chính đáng từ khách hàng, Trung tâm phân tích sẽ đưa ra những mục tiêu chất lượng thích hợp từ đó xây dựng những kế hoạch làm việc cụ thể để nhằm hiện thực hóa các mục tiêu thõa mãn yêu cầu ngày càng cao của khách hàng.
Nguồn lực của tổ chức: Nguồn lực của Trung tâm phân tích luôn được chú trọng và xem xét đánh giá trước khi đưa ra mục tiêu chất lượng. Nguồn nhân sự, thiết bị, điều kiện tiện nghi môi trường…ở mỗi năm sẽ có những thay đổi nhất định, từ những thay đổi này Trung tâm phân tích sẽ đưa ra những mục tiêu chất lượng phù hợp sao cho Trung tâm phân tích sẽ đạt được những mục tiêu dự kiến đặt ra.
Chính sách chất lượng và mục tiêu chất lượng luôn được truyền đạt và thông hiểu đến toàn bộ cán bộ viên chức của toàn Trung tâm phân tích.
2.3.2 Xác định rủi ro và đưa ra biện pháp phòng ngừa rủi ro
Xác định rủi ro và đưa ra biện pháp phòng ngừa rủi ro là một trong những yêu cầu mới và bắt buộc phải được áp dụng tại các phòng thí nghiệm theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017. Rủi ro đối với phòng thí nghiệm được hiểu là những ảnh hưởng tiêu cực có thể xảy ra đối với giá trị sử dụng của kết quả thử nghiệm.Từ những rủi ro được nhận định đưa ra những phương pháp xử lý phù hợp đó chính là quá trình cải tiến hệ thống quản lý. Việc xem xét các rủi ro và cơ hội liên quan đến các hoạt động thí nghiệm nhằm: đảm bảo rằng hệ thống quản lý đạt kết quả đã dự kiến; tăng cường cơ hội để đạt được các mục đích và mục tiêu của phòng thí nghiệm; ngăn ngừa hoặc làm giảm các tác động không mong muốn và những sai lỗi tiềm ẩn trong các hoạt động thí nghiệm. Phòng thí nghiệm phải hoạch định các hành động để giải quyết rủi ro và cơ hội; tích hợp và thực hiện các hành động vào hệ thống quản lý; đánh giá hiệu lực của những hành động này.
Theo hệ thống quản lý được áp dụng trước đây, Trung tâm chỉ mới dừng lại ở mức đề xuất các biện pháp phòng ngừa các hành động không phù hợp có thể xảy ra, hiện nay để đáp ứng và hoàn thiện hệ thống quản lý theo ISO/IEC 17025:2017, Trung tâm phân tích- Vilas 143 đã tiến hành cải tiến nhận diện rủi ro của toàn bộ quá trình thực hiện tại trung tâm bao gồm: Hoạt động nhận mẫu, hoạt động thử nghiệm, báo cáo kết quả, giải quyết khiếu nại. Quá trình này được thực hiện một cách hệ thống và được đánh giá nhận diện rủi ro theo tiến trình công việc từ đó tránh được các sai sót có thể xảy ra, điều này tạo cơ sở cho việc nâng cao hiệu lực của hệ thống quản lý. Phương pháp đánh giá rủi ro dựa vào mức độ ảnh hưởng và khả năng xảy ra, bao gồm các bước thực hiện:
Xác định rủi ro: Nhận diện rủi ro; Đánh giá rủi ro: phân tích và định mức rủi ro (tần suất xảy ra và mức độ nghiêm trọng); Đưa ra phương án xử lý.
Theo dõi xem xét và đánh giá hiệu quả của các phương án xử lý: Các rủi ro được xem xét cập nhập khi có phát sinh hoặc được xem xét và báo cáo kết quả thực hiện vào các kỳ họp, đánh giá nội bộ hoặc trong xem xét lãnh đạo định kỳ. Việc xem xét gồm các cách thức giảm thiểu rủi ro, xác định rủi ro còn lại.
2.3.2 Cải tiến quy trình đào tạo nhân sự
Nhân sự chính là nguồn lực quan trọng trong hệ thống quản lý chất lượng của một tổ chức nói chung hay phòng thí nghiệm nói riêng. Ngoài việc xác định ngay từ đầu năng lực của từng nhân sự đối với từng vị trí, các phòng thí nghiệm phải luôn đào tạo nội bộ hay đào tạo bên ngoài thường xuyên cho nhân sự nhằm nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ cán bộ viên chức để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của khách hàng cũng như cùng với sự phát triển không ngừng của khoa học công nghệ. Việc ứng dụng các thiết bị hiện đại, phương pháp phân tích mới vào trong phân tích thử nghiệm là tất yếu vì vậy đối với mỗi nhân sự phòng thí nghiệm phải luôn cập nhập đổi mới đều này dẫn đến cần phải cải tiến quy trình đào tạo phù hợp.
Xác định được tầm quan trọng của đào tạo trong quản lý nhân sự, Trung tâm luôn tiến hành tổ chức các cuộc đào tạo nội bộ và cử cán bộ viên chức tham gia các cuộc đào tạo bên ngoài. Tuy nhiên, để phát huy tối đa hiệu quả của quá trình đào tạo nhằm đạt được mục tiêu chung là nâng cao và phát triển nguồn nhân lực, Trung tâm đã tiến hành đề xuất cải tiến quy trình đào tạo nhân sự. Quy trình đào tạo được xây dựng một cách hoàn chỉnh hơn, xác định rõ ràng từng công đoạn, từ đó đưa ra định hướng cụ thể giúp cho quá trình đào tạo đạt kết quả tốt nhất.
Quy trình đào tạo hoàn thiện trải qua 4 bước:
Bước 1: Xác định rõ nhu cầu đào tạo theo từng giai đoạn
Bước đầu tiên và quan trọng của một chu trình đào tạo nhân sự là xác định được nhu cầu đào tạo tại từng thời điểm. Câu hỏi được đặt ra là: “Tại sao cần đào tạo? Nhu cầu đào tạo trong giai đoạn này là gì? ” Xác định các nhu cầu đào tạo xuất phát từ những thay đổi trong hệ thống quản lý, từ các hoạt động thu thập thông tin về vấn đề nhân sự, những vấn đề nhân sự gặp phải trong công việc chuyên môn, những yêu cầu thực tế nhân sự cần đáp ứng…Hoặc thông qua các phương pháp đo lường được như phỏng vấn, khảo sát, quan sát,… các nhà quản lý có thể theo dõi sát sao năng lực làm việc của từng người để lên lộ trình đào tạo phù hợp.
Bước 2: Lập kế hoạch đào tạo nội bộ
Kế hoạch đào tạo được xây dựng bao gồm đầy đủ các thông tin: hình thức đào tạo, phương pháp đào tạo (nội bộ hay bên ngoài); giảng viên đào tạo, đối tương đào tạo, nội dung cụ thể, các hình thức đánh giá kết quả sau quá trình đào tạo, tài liệu hướng dẫn, chi phí đào tạo.
Bước 3: Tiến hành đào tạo
Khi đã có kế hoạch cụ thể, bước tiếp theo là tiến hành đào tạo. Ở bước này, quan trọng nhất là tạo động lực cho cán bộ viên chức đi đào tạo, giúp họ nhìn ra ích lợi của việc đào tạo và đầu tư thu hút sự hứng thú của nhân viên trong suốt các buổi đào tạo.
Việc tiến hành từng đầu việc đúng kế hoạch đảm bảo chất lượng quy trình và kết quả đầu ra sẽ giúp cho nội dung đào tạo được đảm bảo.
Một số phương pháp đào tạo có thể áp dụng trong bước này là:
- Đào tạo qua việc tiếp nhận thông tin: bài giảng, video, buổi thuyết trình…
- Đào tạo qua việc thực hành luyện kỹ năng: trực tiếp hướng dẫn nghiệp vụ
- Đào tạo tác động đến thái độ, tư duy: bao gồm hội nghị, thảo luận, đóng vai, xây dựng hành vi và huấn luyện.
Bước 4: Đánh giá chất lượng và cải tiến quy trình
Quy trình đào tạo nhân sự sẽ không thể hoàn thiện nếu không có sự nhìn lại, đánh giá để rút ra kinh nghiệm. Kết thúc mỗi đợt đào tạo nhân sự, Trung tâm luôn tổ chức các hoạt động tổng kết, khảo sát, thu thập ý kiến của người học; từ đó, xem xét những điểm mạnh – điểm yếu và đưa ra giải pháp khắc phục kịp thời.
Đào tạo nội bộ trong phòng thí nghiệm là yếu tố quan trọng góp phần nâng cao năng lực phòng thí nghiệm cũng như sự phát triển mạnh mẽ của tổ chức. Việc đào tạo nội bộ được tiến hành theo quy trình, quy định được chuẩn hóa giúp cho phòng thí nghiệm dễ dàng thực hiện đầy đủ, dễ dàng các chương trình đào tạo.
2.3.4 Cải tiến hệ thống tài liệu
Một hệ thống quản lý chất lượng sẽ gắn liền với một hệ thống tài liệu quản lý, có thể bao gồm: chính sách, thủ tục, quy định kỹ thuật, hướng dẫn, bảng biểu hiệu chuẩn, nhật ký thử nghiệm, thông báo, bản ghi nhớ, bản vẻ, kế hoạch…Hệ thống tài liệu chính là phương tiện truyền thông truyền tải nội dung của hệ thống quản lý chất lượng đến người thực hiện, có thể tồn tại ở dạng bản cứng hoặc số hóa. Vì vậy giải pháp tăng cường khả năng áp dụng hệ thống quản lý chất lượng vào hoạt động của Trung tâm phân tích chính là cải tiến hệ thống tài liệu.
Để đáp ứng được toàn bộ yêu cầu của ISO 17025:2017, các phòng thí nghiệm cần phải xây dựng các thủ tục tương ứng, đi kèm với thủ tục sẽ có các biểu mẫu và hướng dẫn…điều này có thể dẫn đến một hệ thống tài liệu cồng kềnh. Một trong những nguyên nhân gây ra sai sót, không phù hợp, không đạt chất lượng như mong muốn trong công việc đó là không thực hiện đúng quy trình với lý do cơ bản là quy trình dài dòng, khó hiểu, định dạng chưa phù hợp. Vì vậy, Trung tâm phân tích-Vilas 143 luôn chú trọng việc cải tiến hệ thống tài liệu, ngoài việc đáp ứng những yêu cầu đặt ra của tiêu chuẩn như : Tài liệu phải được phê duyệt về sự thỏa đáng bởi nhân sự có thẩm quyền trước khi được ban hành. Tài liệu được xem xét định kỳ, cập nhập khi cần thiết, các thay đổi và tình trạng soát xét hiện thời của các tài liệu được nhận biết. Các phiên bản có liên quan của các tài liệu hiện hành cần có sẵn tại các nơi sử dụng và khi cần, việc phân phối chúng được kiểm soát. Các tài liệu được nhận biết một các duy nhất; ngăn chặn việc sử dụng vô tình các tài liệu lỗi thời và áp dụng cách nhận biết thích hợp với tài liệu lỗi thời nếu chúng được giữ lại vì bất cứ mục đích nào. Trung tâm phân tích luôn hướng đến xây dựng một hệ thống tài liệu tinh gọn, logic, truyền tải được đầy đủ nội dung cần thực hiện, cô đọng, dễ nhớ.
2.3.5 Cải tiến quy trình đảm bảo giá trị sử dụng của kết quả thử nghiệm
Theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 phiên bản cũ 2005, ở mục 5.9 có quy định về việc “Đảm bảo chất lượng kết quả thử nghiệm và hiệu chuẩn”, tiêu chuẩn này đã đưa ra các biện pháp kiểm tra để kiểm soát chất lượng kết quả thử nghiệm và việc kiểm tra này phải được lên kế hoạch và soát xét. Ở tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 phiên bản mới 2017 đã sửa đổi mục 5.9 này thành mục 7.7 “Đảm bảo giá trị sử dụng của kết quả”, cũng tương tự phiên bản cũ, phiên bản mới cũng đưa ra các biện pháp kiểm soát theo dõi giá trị sử dụng của kết quả tuy nhiên các biện pháp kiểm soát này được quy định cụ thể, chi tiết và đa đạng hơn, chú trọng đến quá trình hoạch định, xem xét và phân tích xu hướng. Để đáp ứng với yêu cầu của tiêu chuẩn phiên bản mới cũng như tăng cường quá trình kiểm soát chất lượng, đảm bảo kết quả thử nghiệm có độ chính xác và tin cậy cao nhất, Trung tâm đã tiến hành cải tiến quy trình theo dõi giá trị sử dụng của kết quả thử nghiệm. Tùy thuộc vào đặc trưng kỹ thuật của phép thử, Trung tâm sẽ sử dụng không giới hạn các công cụ kiểm soát chất lượng hiệu quả sau đây:
Tham gia chương trình PT hoặc so sánh liên phòng
Thử nghiệm mẫu kiểm soát (QC)
Thử nghiệm lặp lại
Thực hiện mẫu trắng
Thử nghiệm mẫu lưu
Các chất hiệu chuẩn kiểm tra
So sánh nội bộ trong phòng thí nghiệm
Thực hiện mẫu mù
Biểu đồ kiểm soát
2.4 Những kết quả đạt được của Trung tâm phân tích-Vilas 143 kể từ khi áp dụng ISO 17025: 2017 và sau các hoạt động cải tiến
Trung tâm phân tích-Vilas 143, Viện Khoa học và Công nghệ Mỏ Luyện Kim đã không ngừng nỗ lực để nghiên cứu xây dựng, chuyển đổi hệ thống quản lý chất lượng tại Trung tâm, sao cho vừa đáp ứng được toàn bộ yêu cầu của tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 phiên bản mới 2017 vừa đảm bảo được nâng cao chất lượng, tăng cường tính nhất quán trong quá trình hoạt động cũng như chủ trương chính sách của Viện. Trung tâm phân tích đã đạt được những kết quả nhất định trong quá trình áp dụng tiêu chuẩn phiên bản mới cũng như thực hiện các hoạt động cải tiến, tạo tiền đề cho sự phát triển và ngày càng khẳng định thương hiệu, vị thế của Trung tâm, như sau:
Cơ cấu tổ chức của Trung tâm được ổn định và hoàn thiện. Trách nhiệm, quyền hạn và năng lực của từng vị trí công việc được xác định cụ thể rõ ràng từ đó lựa chọn được đúng người đúng việc, hiệu quả công việc được nâng cao. Mối liên hệ giữa hoạt động nghiên cứu khoa học, phân tích dịch vụ và các hoạt động khác được xác định rõ ràng theo một hệ thống quản lý chuẩn mực giúp Trung tâm hoàn thành nhiệm vụ một cách hiệu quả.
Hoạt động thử nghiệm được thực hiện theo các quy trình đã được kiểm duyệt và được kiểm soát từ khâu nhận mẫu đến khâu trả kết quả từ đó giảm thiểu được sai sót, tránh lãng phí thời gian, hóa chất và nhân lực. Đồng thời việc nhận diện, đánh giá các rủi ro có thể xảy ra trong các hoạt động tại Trung tâm và đưa ra những biện pháp xử lý phòng ngừa thích hợp góp phần không nhỏ vào việc tăng năng suất lao động, hiệu quả, hạn chế tối đa các khiếu nại phàn nàn từ khách hàng, đáp ứng được yêu cầu và phục vụ cho việc thương mại và hoạt động quản lý Nhà nước.
Hệ thống tài liệu, các thủ tục, quy trình được chuẩn hóa giúp quá trình trao đổi thông tin, phối hợp công việc trở nên nhịp nhàng, cởi mở và kịp thời, tạo cho cán bộ viên chức tại Trung tâm có một môi trường làm việc chuyên nghiệp, năng động giúp phát huy tính sáng tạo đổi mới trong công việc. Đồng thời được sự quan tâm của Ban lãnh đạo Viện, sự linh hoạt, nhạy bén và trách nhiệm của lãnh đạo Trung tâm cùng với sự cố gắng, nỗ lực của tập thể cán bộ nhân viên đã giúp cho Trung tâm ngày càng phát triển. Tạo được sự đồng thuận nhất trí cao từ lãnh đạo Viện đến nhân viên ở Trung tâm. Cùng với việc phát huy trách nhiệm trong công việc, mọi người đã mạnh dạn đưa ra các ý kiến, quan điểm phương thức làm việc giúp cho hoạt động nghiên cứu khoa học và dịch vụ phân tích của Trung tâm ngày càng hiệu quả thông qua việc cải tiến các điều kiện về kỹ thuật, hệ thống quản lý cho phù hợp.
Tiêu chuẩn TCVN ISO/IEC 17025:2017 ngày càng chứng tỏ nó là một tiêu chuẩn đặc biệt quan trọng trong nền kinh tế thị trường. Việc áp dụng hệ thống chất lượng theo TCVN ISO/IEC 17025:2017 sớm đã giúp Trung tâm có những lợi thế cạnh tranh nhất định, thông qua chứng nhận của Văn phòng công nhận chất lượng BoA hệ thống chất lượng của Trung tâm phù hợp với ISO/IEC 17025:2017. Trung tâm có thể đảm bảo với khách hàng về chất lượng sản phẩm, dịch vụ phân tích mà Trung tâm cung cấp.
Trong suốt quá trình duy trì áp dụng hệ thống quản lý năng lực phòng thử nghiệm và hiệu chuẩn theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017, Trung tâm phân tích luôn nhận được sự tín nhiệm từ phía khách hàng và các cơ quan quản lý thông qua số lượng hợp đồng, yêu cầu đề nghị phân tích, đào tạo, chuyển giao ... Qua đó góp phần nâng cao vị thế và uy tín của Trung tâm trong hoạt động nghiên cứu khoa học, phân tích dịch vụ.
3. Kết luận
Cải tiến chất lượng đóng một vai trò quan trọng trong hệ thống quản lý tại Trung tâm phân tích. Mỗi một sự thay đổi phù hợp sẽ mang lại hiệu suất cũng như hiệu quả cao trong công việc, đảm bảo được giá trị sử dụng của kết quả thử nghiệm, tăng chất lượng dịch vụ khách hàng. Từ đó nâng cao mức độ tin cậy và sự hài lòng của khách hàng đối với Trung tâm phân tích.
Quy trình đào tạo nhân sự sẽ không thể hoàn thiện nếu không có sự nhìn lại, đánh giá để rút ra kinh nghiệm. Kết thúc mỗi đợt đào tạo nhân sự, Trung tâm luôn tổ chức các hoạt động tổng kết, khảo sát, thu thập ý kiến của người học; từ đó, xem xét những điểm mạnh – điểm yếu và đưa ra giải pháp khắc phục kịp thời.
Đào tạo nội bộ trong phòng thí nghiệm là yếu tố quan trọng góp phần nâng cao năng lực phòng thí nghiệm cũng như sự phát triển mạnh mẽ của tổ chức. Việc đào tạo nội bộ được tiến hành theo quy trình, quy định được chuẩn hóa giúp cho phòng thí nghiệm dễ dàng thực hiện đầy đủ, dễ dàng các chương trình đào tạo.
2.3.4 Cải tiến hệ thống tài liệu
Một hệ thống quản lý chất lượng sẽ gắn liền với một hệ thống tài liệu quản lý, có thể bao gồm: chính sách, thủ tục, quy định kỹ thuật, hướng dẫn, bảng biểu hiệu chuẩn, nhật ký thử nghiệm, thông báo, bản ghi nhớ, bản vẻ, kế hoạch…Hệ thống tài liệu chính là phương tiện truyền thông truyền tải nội dung của hệ thống quản lý chất lượng đến người thực hiện, có thể tồn tại ở dạng bản cứng hoặc số hóa. Vì vậy giải pháp tăng cường khả năng áp dụng hệ thống quản lý chất lượng vào hoạt động của Trung tâm phân tích chính là cải tiến hệ thống tài liệu.
Để đáp ứng được toàn bộ yêu cầu của ISO 17025:2017, các phòng thí nghiệm cần phải xây dựng các thủ tục tương ứng, đi kèm với thủ tục sẽ có các biểu mẫu và hướng dẫn…điều này có thể dẫn đến một hệ thống tài liệu cồng kềnh. Một trong những nguyên nhân gây ra sai sót, không phù hợp, không đạt chất lượng như mong muốn trong công việc đó là không thực hiện đúng quy trình với lý do cơ bản là quy trình dài dòng, khó hiểu, định dạng chưa phù hợp. Vì vậy, Trung tâm phân tích-Vilas 143 luôn chú trọng việc cải tiến hệ thống tài liệu, ngoài việc đáp ứng những yêu cầu đặt ra của tiêu chuẩn như : Tài liệu phải được phê duyệt về sự thỏa đáng bởi nhân sự có thẩm quyền trước khi được ban hành. Tài liệu được xem xét định kỳ, cập nhập khi cần thiết, các thay đổi và tình trạng soát xét hiện thời của các tài liệu được nhận biết. Các phiên bản có liên quan của các tài liệu hiện hành cần có sẵn tại các nơi sử dụng và khi cần, việc phân phối chúng được kiểm soát. Các tài liệu được nhận biết một các duy nhất; ngăn chặn việc sử dụng vô tình các tài liệu lỗi thời và áp dụng cách nhận biết thích hợp với tài liệu lỗi thời nếu chúng được giữ lại vì bất cứ mục đích nào. Trung tâm phân tích luôn hướng đến xây dựng một hệ thống tài liệu tinh gọn, logic, truyền tải được đầy đủ nội dung cần thực hiện, cô đọng, dễ nhớ.
2.3.5 Cải tiến quy trình đảm bảo giá trị sử dụng của kết quả thử nghiệm
Theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 phiên bản cũ 2005, ở mục 5.9 có quy định về việc “Đảm bảo chất lượng kết quả thử nghiệm và hiệu chuẩn”, tiêu chuẩn này đã đưa ra các biện pháp kiểm tra để kiểm soát chất lượng kết quả thử nghiệm và việc kiểm tra này phải được lên kế hoạch và soát xét. Ở tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 phiên bản mới 2017 đã sửa đổi mục 5.9 này thành mục 7.7 “Đảm bảo giá trị sử dụng của kết quả”, cũng tương tự phiên bản cũ, phiên bản mới cũng đưa ra các biện pháp kiểm soát theo dõi giá trị sử dụng của kết quả tuy nhiên các biện pháp kiểm soát này được quy định cụ thể, chi tiết và đa đạng hơn, chú trọng đến quá trình hoạch định, xem xét và phân tích xu hướng. Để đáp ứng với yêu cầu của tiêu chuẩn phiên bản mới cũng như tăng cường quá trình kiểm soát chất lượng, đảm bảo kết quả thử nghiệm có độ chính xác và tin cậy cao nhất, Trung tâm đã tiến hành cải tiến quy trình theo dõi giá trị sử dụng của kết quả thử nghiệm. Tùy thuộc vào đặc trưng kỹ thuật của phép thử, Trung tâm sẽ sử dụng không giới hạn các công cụ kiểm soát chất lượng hiệu quả sau đây:
Tham gia chương trình PT hoặc so sánh liên phòng
Thử nghiệm mẫu kiểm soát (QC)
Thử nghiệm lặp lại
Thực hiện mẫu trắng
Thử nghiệm mẫu lưu
Các chất hiệu chuẩn kiểm tra
So sánh nội bộ trong phòng thí nghiệm
Thực hiện mẫu mù
Biểu đồ kiểm soát
2.4 Những kết quả đạt được của Trung tâm phân tích-Vilas 143 kể từ khi áp dụng ISO 17025: 2017 và sau các hoạt động cải tiến
Trung tâm phân tích-Vilas 143, Viện Khoa học và Công nghệ Mỏ Luyện Kim đã không ngừng nỗ lực để nghiên cứu xây dựng, chuyển đổi hệ thống quản lý chất lượng tại Trung tâm, sao cho vừa đáp ứng được toàn bộ yêu cầu của tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 phiên bản mới 2017 vừa đảm bảo được nâng cao chất lượng, tăng cường tính nhất quán trong quá trình hoạt động cũng như chủ trương chính sách của Viện. Trung tâm phân tích đã đạt được những kết quả nhất định trong quá trình áp dụng tiêu chuẩn phiên bản mới cũng như thực hiện các hoạt động cải tiến, tạo tiền đề cho sự phát triển và ngày càng khẳng định thương hiệu, vị thế của Trung tâm, như sau:
Cơ cấu tổ chức của Trung tâm được ổn định và hoàn thiện. Trách nhiệm, quyền hạn và năng lực của từng vị trí công việc được xác định cụ thể rõ ràng từ đó lựa chọn được đúng người đúng việc, hiệu quả công việc được nâng cao. Mối liên hệ giữa hoạt động nghiên cứu khoa học, phân tích dịch vụ và các hoạt động khác được xác định rõ ràng theo một hệ thống quản lý chuẩn mực giúp Trung tâm hoàn thành nhiệm vụ một cách hiệu quả.
Hoạt động thử nghiệm được thực hiện theo các quy trình đã được kiểm duyệt và được kiểm soát từ khâu nhận mẫu đến khâu trả kết quả từ đó giảm thiểu được sai sót, tránh lãng phí thời gian, hóa chất và nhân lực. Đồng thời việc nhận diện, đánh giá các rủi ro có thể xảy ra trong các hoạt động tại Trung tâm và đưa ra những biện pháp xử lý phòng ngừa thích hợp góp phần không nhỏ vào việc tăng năng suất lao động, hiệu quả, hạn chế tối đa các khiếu nại phàn nàn từ khách hàng, đáp ứng được yêu cầu và phục vụ cho việc thương mại và hoạt động quản lý Nhà nước.
Hệ thống tài liệu, các thủ tục, quy trình được chuẩn hóa giúp quá trình trao đổi thông tin, phối hợp công việc trở nên nhịp nhàng, cởi mở và kịp thời, tạo cho cán bộ viên chức tại Trung tâm có một môi trường làm việc chuyên nghiệp, năng động giúp phát huy tính sáng tạo đổi mới trong công việc. Đồng thời được sự quan tâm của Ban lãnh đạo Viện, sự linh hoạt, nhạy bén và trách nhiệm của lãnh đạo Trung tâm cùng với sự cố gắng, nỗ lực của tập thể cán bộ nhân viên đã giúp cho Trung tâm ngày càng phát triển. Tạo được sự đồng thuận nhất trí cao từ lãnh đạo Viện đến nhân viên ở Trung tâm. Cùng với việc phát huy trách nhiệm trong công việc, mọi người đã mạnh dạn đưa ra các ý kiến, quan điểm phương thức làm việc giúp cho hoạt động nghiên cứu khoa học và dịch vụ phân tích của Trung tâm ngày càng hiệu quả thông qua việc cải tiến các điều kiện về kỹ thuật, hệ thống quản lý cho phù hợp.
Tiêu chuẩn TCVN ISO/IEC 17025:2017 ngày càng chứng tỏ nó là một tiêu chuẩn đặc biệt quan trọng trong nền kinh tế thị trường. Việc áp dụng hệ thống chất lượng theo TCVN ISO/IEC 17025:2017 sớm đã giúp Trung tâm có những lợi thế cạnh tranh nhất định, thông qua chứng nhận của Văn phòng công nhận chất lượng BoA hệ thống chất lượng của Trung tâm phù hợp với ISO/IEC 17025:2017. Trung tâm có thể đảm bảo với khách hàng về chất lượng sản phẩm, dịch vụ phân tích mà Trung tâm cung cấp.
Trong suốt quá trình duy trì áp dụng hệ thống quản lý năng lực phòng thử nghiệm và hiệu chuẩn theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025:2017, Trung tâm phân tích luôn nhận được sự tín nhiệm từ phía khách hàng và các cơ quan quản lý thông qua số lượng hợp đồng, yêu cầu đề nghị phân tích, đào tạo, chuyển giao ... Qua đó góp phần nâng cao vị thế và uy tín của Trung tâm trong hoạt động nghiên cứu khoa học, phân tích dịch vụ.
3. Kết luận
Cải tiến chất lượng đóng một vai trò quan trọng trong hệ thống quản lý tại Trung tâm phân tích. Mỗi một sự thay đổi phù hợp sẽ mang lại hiệu suất cũng như hiệu quả cao trong công việc, đảm bảo được giá trị sử dụng của kết quả thử nghiệm, tăng chất lượng dịch vụ khách hàng. Từ đó nâng cao mức độ tin cậy và sự hài lòng của khách hàng đối với Trung tâm phân tích.
Danh mục tin tức
Tin mới nhất